จำนวนการดูหน้าเว็บรวม

บทความที่ได้รับความนิยม

วันพฤหัสบดีที่ 10 มีนาคม พ.ศ. 2554

บ้านโบราณที่ชายกว๊านพะเยา บ้านคุณหลวงศรีบ้านประวัติศาสตร์ที่ถูกลืม

11 ความคิดเห็น:

  1. เป็นคฤหาสน์โบราณตั้งตระหง่านอยู่ริมกว๊านพะเยาด้านทิศตะวันออก เดิมเป็นบ้านของ “คุณหลวงศรีนครานุกุล” คหบดีเชื้อสายจีน นามสกุล “สุทธภักติ และแซ่เจียว”ที่มีชื่อเสียงในภาคเหนือ ดร.ชาญวิทย์ เกษตรศิริ บรรณาธิการเขียนไว้ใน “สังคมจีนในประเทศไทย: ประวัติศาสตร์เชิงวิเคราะห์” ไว้ว่า “หัวหน้าชาวจีนก็ได้รับบรรดาศักดิ์ โดยได้รับยศเป็นพิเศษจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว หรือเจ้านครของท้องถิ่นนั้น ในกรุงเทพฯ หัวหน้าชาวจีนมียศเป็นพระยา แต่ในหัวเมืองอื่นมียศเป็นชั้นพระ (เช่นโคราช) มียศหลวง (เช่นเชียงใหม่) หรือยศขุน (เช่นอุตรดิตถ์) ผู้เขียนโชคดีที่ได้สัมภาษณ์ จัน-ไฉ่-ชิง ที่ดูเหมือนจะเป็นคนจีนคนเดียวที่ยังมีชีวิตอยู่ ที่เคยรับราชการเป็นหัวหน้าคนจีนในสยาม เขาได้รั้งตำแหน่งนี้ที่อุตรดิตถ์เป็นเวลาหลายปี ราว ค.ศ. ๑๙๐๒ (พ.ศ. ๒๔๔๕) และต่อมาได้เป็นนายอากรฝิ่นและสุราสำคัญในหลายจังหวัดทางภาคเหนือ ซึ่งที่นั่นเขายังใช้นามบรรดาศักดิ์ คือ หลวงศรีนครานุกุล ปัจจุบันนี้เขาใช้ชีวิตอยู่อย่างสุภาพบุรุษชาวไทย ลูกหลานเขาก็ถือว่าเป็นคนไทยมากกว่าคนจีน หลายเขาทั้งหมดมี ๓๐ คนล้วนเติบโตขึ้นอย่างเป็นคนไทยทั้งสิ้น..”
    ด้านสถาปัตยกรรมของบ้านหลังนี้เป็นรูปทรงปั้นหยา สองชั้น หลังคาหน้าจั่วมุงด้วย “แป้นเกร็ด” ที่ใช้กบใสผิวเรียบคล้ายกระเบื้องดินเผา ภายในจัดห้องนอนเป็นสัดส่วนสวยงาม ด้านหน้าชั้นสองเป็นห้องโถงโล่งมองเห็นกว๊านพะเยาได้ถนัด บันไดขึ้นชั้นสองเป็นรูปโค้งเรียงตัวพอเหมาะกับการเดินขึ้น ด้านหลังชั้นหนึ่งเป็นเรือนคนใช้คล้ายห้องแถวยาว โดยมีลานกว้างขั้นกลาง ประตูหน้าต่างแต่ละบานสลักสวยงาม ทุกบานมีช่องคอสองประดับด้วยกระจกลวดลายโบราณ ห่างออกไปด้านทิศตะวันตก มีเรือนชั้นเดียวรูปแบบด้านสถาปัตย์คล้ายกัน อยู่ท่ามกลางความร่มรื่นของต้นไม้โบราณขนาดใหญ่

    สร้างเมื่อปี ๒๔๖๕ บนเนื้อที่ประมาณ ๙ ไร่ โดยช่างชาวจีนเมืองเซียงไฮ้และช่างพื้นบ้านชาวพะเยา เจ้าของสร้างไว้เพื่อเป็นที่อยู่อาศัยและดูแลกิจการคือ การต้มสุราริมกว๊านพะเยา ได้ขุดบ่อน้ำริมแม่น้ำอิงที่ไหลผ่านหน้าบ้านเพื่อสูบมากลั่นที่โรงกลั่นภายในบ้าน กิจการนี้ทำร่วมกับเพื่อนคนจีนคนหนึ่ง ซึ่งสร้างบ้านรั้วติดกันคือ หลวงพิสิษฐ์ไกยากร

    สมัยนั้นเมืองพะเยาไม่มีโรงแรมสำหรับบุคคลสำคัญที่จะเดินทางมาพักหรือเดินทางไปจังหวัดเชียงราย จึงต้องมาพักที่บ้านหลังนี้ เช่น

    ๑. พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวและพระราชินี โดยสมเด็จพระสวัสดีบันทึกในสมุดเยี่ยมว่า “ล้นเกล้าล้นกระหม่อมพระบาทสมเด็จพระโพธิสัตว์ได้มาพักเสวยข้าวกลางวันพร้อมด้วยพระบาทบริจาริกา โอรสธิดาและบริพารที่นี่..” (๖ กุมภ์ ๗๒)

    ๒. พ.อ.พระยาพหลพลพยุหเสนา นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีประทรวงต่างประเทศ ผู้บัญชาการทหารบก บันทึกไว้ว่า “ได้มาพักอาศัยในบ้านนี้ ๑ คืน เวลากลับจากไปส่งรัฐธรรมนูญฉบับจำลองประจำจังหวัดเชียงรายได้รับการต้อนรับจากเจ้าของบ้านเป็นอย่างดี” (๒๘ พย. ๗๗) และในปี พ.ศ. ๒๔๘๕ ได้เป็นที่ตั้งของกองบัญชาการกองพลที่ ๔ ในศึกเชียงตุง ของสงครามโลกครั้งที่ ๒ ดัง พ.อ.จ. การียาเดชพิชัย ผบ.พล ๔ บันทึกไว้ว้า “ขอขอบคุณท่านเจ้าของบ้านเป็นอย่างมากที่ให้บ้านพักและเป็นที่ตั้ง บก. พล.๔ เป็นเวลานาน อำนวยความสะดวกให้ด้วยประการทั้งปวง ขอความสุขสวัสดิ์จงมีแก่ท่านและครอบครัวชั่วกาลนานเทอญ” (๘ ธค. ๘๕)

    ปัจจุบันบ้านหลังนี้อยู่ในการครองครองของนักธุรกิจโดยมีนายปิยะพงศ์ หอมวิเชียร เป็นหุ้นส่วนใหญ่และให้ผู้ประกอบอาชีพร้านค้าเมืองพะเยาเช่าเป็นร้านอาหาร.

    ตอบลบ
  2. เคยฝันถึงบ้านหลังนี้ค่ะ แต่ไม่ทราบว่าบ้านใคร ก็คิดว่าคงเป็นแค่ฝัน จนบังเอิญเจอรูปในอินเทอร์เน็ต ก็เลยรู้ว่าบ้านหลังนี้มีอยู่จริงๆ

    ตอบลบ
    คำตอบ
    1. ฝันถึงบ้่นหลังนี้เหมือนกันเลย ทั้งที่ไม่เคยเห็นมาก่อน และไม่เคยไปพะเยาเลยค่ะ อยากรู้จักคุณจัง ติดต่อกลับมานะ

      ลบ
    2. ฝันถึงบ้่นหลังนี้เหมือนกันเลย ทั้งที่ไม่เคยเห็นมาก่อน และไม่เคยไปพะเยาเลยค่ะ อยากรู้จักคุณจัง ติดต่อกลับมานะ

      ลบ
  3. อาจเป็นความผูกพันแต่ปางก่อนปางหลัง

    ตอบลบ
  4. บ้านนี้ข้าเจ้าหันมาเมินมาตั้งแต่เป็นละอ่อน ตะก่อนบ้านนี้เิ้ปิ้นไฮโซ ลูกหลานหน้าตาดีกู่คน มีเฮือโวย(เร็ว)
    เม่ือแลงอากาศดีๆเปิ้นออกมาเล่นสกีกั๋นหน้าบ้านหั้นนะ จาดม่วนกำแล้ว

    ตอบลบ
  5. ขอให้อนุรักษ์ไว้คู่เมืองพะเยา เถิดเพราะมีเจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน บุคคลสำคัญของชาติเคยมาประทับมาพัก หายากมาก

    ตอบลบ
  6. ทำไมตอนนี้เค้าทำรั้วสูงปิดไม่ให้เห็นตัวบ้านเลยคะ??

    ตอบลบ
  7. ขอขอบคุณคับ....ที่ให้คว่ามรู้ ผมเป็นลูกหลานพะเยา ไม่เคยรู้ประวัติ จำความได้ก็เห็นบ้านหลังนี้แล้ว

    ตอบลบ
  8. ไม่ระบุชื่อ18 ตุลาคม 2565 เวลา 02:05

    ผมนาม สกุล ศรีนครา

    ตอบลบ